• Çay Bitkisine Bölünerek Uygulanan Azotlu Gübrenin Etkinliği Üzerinde Bir Araştırma
  
• Çayın Gübrelenmesi İle İlgili Bazı Görüş ve Öneriler
• Çay Tarımında Kullanılan Azotlu Gübrelerin Topraktaki Elverişli Potasyumun Yıkanması Üzerine Etkileri İle İlgili Bir Araştırma
• Çay Tarımını İyileştirme Projesi  (Budama ve Gübreleme) 
• Çay Topraklarının Bazı Makro Bitki Besin Elementleri İçerikleri (N,P,K) ve Verimlilik Kabiliyetlerinin Tesbiti İle İlgili Bir Araştırma
• Çay Üretim Endüstrisinin Verimlilik Sorunları
• Çay Ziraatında  Kullanılan  Azotlu Gübrelerin Topraktaki Elverişli Potasyumun Yıkanması Üzerine Etkileri İle İlgili Bir Araştırma
• Çaylık Plantasyon Sahalarından Alınmış Olan Çernobilden Etkilenmiş Toprak, Bitki ve Çay Örneklerinde Sezyum Radyonüklidlerinin İncelenmesi
• Çaykur Yeşil Çay Nevilerinin Kalite Parametrelerinin Belirlenmesi ve Yabancı Ülkelerde Üretilen Yeşil Çaylarla  Mukayesesi İle İlgili Bir Çalışma
• Doğu Karadeniz Bölgesi Çay Tarım Topraklarının ve Melez Karakterdeki Çay Bitkisinin Fosfor Kapsamlarının Tespiti İle İlgili Çalışmalar
• Doğu Karadeniz Bölgesi Çay Tarım Topraklarının ve Melez Karakterdeki Çay Bitkisinin Potasyum Kapsamlarının Tespiti İle İlgili Çalışmalar
• Doğu Karadeniz Bölgesinde  Çay Tarımı Yapılan Toprakların Asitlik Durumu
• Doğu Karadeniz Bölgesi Çay Tarım Topraklarının  Fosfor Miktarları İle İlgili Bir Araştırma
• Doğu Karadeniz Bölgesi Çay Tarım Topraklarının Organik Madde Durumu
• Doğu Karadeniz Bölgesi Çay Tarım Topraklarının Azot Durumu
• Doğu Karadeniz Bölgesinde Çay Kültürüne Alınmış ve Alınmamış Toprakların Bazı Özellikler Yönünden Karşılaştırılması
• Günümüz Türk Çaycılığının Durumu, Sorunları ve Geleceğe Dönük Geliştirme Çalışmaları
• Organik Tarımın Tasarımı ve Gerekliliği 
• Türkiye Şartlarında Farklı Çay İmalat Metodlarının Mukayesesi
• Türkiye’de Seleksiyonla Bulunan İki Klon Çaydan Üretilen Çay Fidanlarının Büyümesi Üzerine N , P ve K Gübresinin Etkisi
  
• Verimden Düşmüş Yaşlı Çaylıkların Seleksiyonla Elde Edilmiş Üstün Verimli Klonlarla Yenilenmesi Projesi İle İlgili  Fizibilite Çalışması

A FEASIBILITY STUDY ABOUT THE PROJECT FOR EXCHANGING THE LOW  PRODUCTIVE OLD TEA BUSHES WITH 
HIGH PRODUCTIVE SELECTED TEA CLONES

VERİMDEN DÜŞMÜŞ YAŞLI ÇAYLIKLARIN SELEKSİYONLA ELDE EDİLMİŞ
ÜSTÜN VERİMLİ KLONLARLA YENİLENMESİ PROJESİ İLE İLGİLİ  FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI

* Dr. Turgay TURNA               ** Dr. Muammer SARIMEHMET                *** Dr. Hülya MAHMUTOĞLU

    In our country 6 % of tea plantation areas that began to establish since 1938 and spead out 767,000 decars and all of  them established with tea seeds have been completed their economical lives.For the improvement and rehabilitation of tea culture that is the main source of  living in East Black Tea Region, it is necessary to renew the tea plantation which have been established with seeds and completed their economical lives.According to the renewation program, high productive selected tea clones must be replaced with low productive old tea bushes, respectively

    Tea seedlings which are propagated from selected tea cuttings have the same properties with its full grown tea bushes.Tea gardens which are established with the same selected tea clones that have high quality, high productivity, high resistance against pest and diseases, high adaptation ability to the environmental conditions have the same identical properties.For that reason,the method of clonal propagation is used all of the tea producing countries.

    The success of clonal propagation depends on the determination of  the full grown tea bushes which has high quality, high productivity, high resistance against pests and diseases in different ecological conditions by means of a successful clonal propagation methods.

    ÖZET

    Ülkemizde, 1938 yılında tesisine başlanan ve artan oranlarda genişleyerek 767 bin dekara erişen ve tamamı tohumla tesis edilmiş olan, çay tarım alanlarımızın % 6’sı ekonomik ömrünü doldurmuş bulunmaktadır. Doğu Karadeniz bölgesinin ana geçim kaynağı olan çay tarımının ıslahı ve rahabilitasyonu için; tohumla tesis edilmiş, ekonomik ömrünü tamamlamış veya tamamlamak üzere olan çay bahçelerinin sökülerek yenilenmesi zorunludur. Yaşlanarak verimden düşen çaylıkların uygun bir yenileme programı uyarınca sökülerek yenilenmeleri gerekmektedir.

    Büyük emek ve çabayı gerektiren yenileme çalışmalarında verim  ve kalitesi belirsiz tohumlarun değil, üstün verim ve kaliteye sahip olduğu belirlenen anaç çay ocaklarından alınan klon fidanların kullanılması elzemdir.

    Çelikle üretilen çay fidanları anaç bitkinin tüm özelliklerini adeta kopyalanmış gibi taşır. Seleksiyon ile belirlenen üstün nitelikli bol ürün veren, hastalık ve zararlılara dayanıklı, çevre koşullarına iyi uyum sağlamış anaç çay ocaklarından alınan çeliklerle kurulan çay bahçeleri özdeş özelliklere sahip olacaktır. Bu nedenle çelikle üretim yöntemi dünyadaki çay üretici ülkelerde yaygın şekilde kullanılmaktadır.

    Çelikle üretimin başarısı, geniş kapsamlı ve sağlıklı bir klonseleksiyon programı ile farklı ekolojik koşulların her birinde, yöreye uyum sağlamış, üstün verim ve kaliteye sahip, hastalık ve zararlılara dayanıklı anaç ocakların tespitine bağlıdır.

    Bu projede yenileme çalışmasına, birinci derecede ekonomik çay alanı kabul edilen, doğuda Gürcistan sınırından batıda Araklı’ya ( Karadere ) kadar uzanan yörede, 0,500 m rakımlar arasındaki bölge içinde, 1938-1940 yıllarında kurulmuş olup bugün 55-60 yaşında olan bahçelerden başlanması önerilmektedir. Projenin ilk 6 yılında kurulması planlanan klon bahçelerin demostratif özellikte olması yanı sıra, yeni çay bahçelerinin  tesisinde, çelik üretimi için kaynak olacaktır.

PLANNING AND NECESSITY OF ORGANIC CULTIVATION

ORGANİK TARIMIN TASARIMI VE GEREKLİLİĞİ 

* Ekrem YÜCE              ** Dr. Muammer SARIMEHMET

    SUMMARY

    Çağımızda insanlar sanayi, tarım ve diğer üretim sektörlerinde kantite yanında kaliteye de çok önem verdiği bilinmektedir. Tarım üretiminde son 50 yılda ürün kantite ve kalitesi üzerine yoğun çalışmalar yapılmıştır. Artan nüfusu besleyebilmek için insanlar çareler aramışlar, tarım alanlarını genişletmişler, birim sahadan verimi artırmak içinde bir çok kültürel önlemler almışlardır. Tarımda verim ve kaliteyi artırmak için zirai mücadele, çiftlik gübrelerinin yanında kimyasal gübrelerin tarımda kullanılması, hormon kullanımı ve gen mühendisliği gibi konular  zaman zaman gündeme gelmiştir.

    Yukarıda dehlere edilen konular, genel tarımın içinde yer alan çay tarımı içinde geçerlidir. Son yıllarda insanlar bunların hepsini dışlayan kantiteden fedakarlık yaparak natürel( tabii) koşullarda üretilen ürünleri tercihle tüketmektedir. Çay tarımında tamamen çiftlik gübreleri ile beslenmiş organık yapıdaki çayların tüketiciler tarafından yüksek bedellerle satın alınıp kullanılacağı düşünülmüştür. İşte bu çalışma Organik çay yetiştiriciliği için hazırlanmış bir fizibilite çalışmasıdır.

THE PROBLEMS ABOUT THE PRODUCTIVITY OF TEA PROCESSING INDUSTRIES

 ÇAY ÜRETİM ENDÜSTRİSİNİN VERİMLİLİK SORUNLARI

* Dr. Muammer SARIMEHMET

    This study has been put across with the numerical values about the productivity which belonged to the five private sector tea factories and five Çaykur tea factories.

    Production expenses of bulk black tea have been divided into six main groups like the cost of raw material (fresh tea leaves), personnel expenditures (employees and officers), energy expenditures, materials and transportation expenditures, amortization expenditures and others.

    At the last ten years’ period, the unit price of raw material has been changed between 72.50 %  and 40.86 % proportionally, and average ratio was 56.52 % for Çaykur tea factories. Likewise it has been changed between 67.96 % and 57.25 % and average ratio was 60.60 %. The other quotation elements not only in Çaykur tea factories but also in private sector factories have been shown changeability.

    Bu çalışma Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunan Çay kur’a ait beş yaş çay fabrikası ile aynı bölgede olan beş özel sektör  fabrikalarından temin edilen verimlilikle ilgili rakamsal değerler ile yürütülmüştür.

    Yarı mamul siyah çayın üretiminde, üretim unsurları, hammadde giderleri (yaş yaprak), personel giderleri (memur ve işçilik), Enerji giderleri, nakliye ve malzeme giderleri, araştırman giderleri ve diğer giderler olmak üzere altı başlık altında incelenmiştir.

    On yıllık ortalama değerlere bahil dışında yaş yaprak bedeli max % 72,50  min % 40,86 ortalama ise % 56,52 olmuştur. Aynı olgu özel sektör için ise max % 67,56  min %57,25 ortalama ise % 60,60 değerindedir. Diğer maliyeti oluşturan unsurlar hem özel  sektörde ve hemde  çaykur fabrikalarinda değişiklikler arz etmektedir.

SOME POINT OF VIEWS AND PROPOSALS ABOUT FERTILIZA OF TEA

ÇAYIN GÜBRELENMESİ İLE İLGİLİ BAZI GÖRÜŞ VE ÖNERİLER

* Dr. Muammer SARIMEHMET              ** Hülya MAHMUTOĞLU

    In our country,tea plant is only propagated in a limited area of Black Tea Region which is a limited microclimate region.Quality of the produced dry tea depends on the quality of raw material, directly. 

    Fertilization has a great importance in the technical supports for the healthy growth of  raw materials which  consist of  fresh tea shoots in tea culture.

    For propagating qualified and large amount of crops and providing  for requirement of  tea plants from nitrogen fertilizers, it is necessary to exist P and K in the soil.

    In a study about the contents of nutrient elements of  tea soils, it was shown that the content of  P and especially in the old tea plantations, the content of K are low.

    The most suitable chemical fertilizer combination for satisfying the necessity of nutrient elements in our tea soils, was determined as a combination of  5:1: 2 ( N: P: K) compose fertilizer and it was suggested to apply the fertilizer as  80 -100 kgs / decar.

    Ülkemizde çay bitkisi yalnızca Doğu Karadeniz bölgesinde mikroklima özellik taşıyan kısıtlı bir alanda yetiştirilebilmektedir. Üretilen kuru çayın kalitesi hammaddenin kalitesine bağlıdır. Çay tarımında hammaddeyi oluşturan taze çay sürgünlerinin sağlıklı gelişebilmesi için uygulanması gereken teknik önlemler içerisinde gübreleme büyük önem taşır.

    Nitelikli ve bol sürgün alınabilmesi ve uygulanan azotlu gübreden çay bitkisinin  yeterince yararlanabilmesi için toprakta fosfor ve potasyumda yeterli miktarda olması gerekir.

    Çay topraklarınını bitki besin element içerikleri üzerine yapılan bir çalışmada, çay topraklarında fosfor noksanlığı ve özellikle de yaşlı çaylıkların hakim olduğu yerlerde potasyum noksanlığı saptanmıştır.

    Çay topraklarının bitki besin elementleri açığı öncelikle çiftlik gübresi, yeşil gübreler, yabancı otlar ve budama artıkları gibi doğal gübrelerle karşılanmalıdır. Doğal gübrelerle karşılanamayan bitki besin açığı kimyasal gübrelerle giderilmelidir.

    Yapılan çalışmalarda, çay topraklarımızın besin elementi açığın karşılamada kullanılacak en uygun kimyasal gübre kombinasyonun 5:1:2 (N.P.K) bileşimindeki kompoze gübre olduğu saptanmış ve çay bahçelerine dekara 80-100 kg hesabıyla uygulanması önerilmiştir.

   * Çay Enstitüsü Müdürlüğü. Toprak Kısım Müdürü . Ziraat Yüksek Mühendisi 1991- RİZE
**  Çay Enstitüsü Müdürlüğü . Teknoloji Kısım Müdürlüğü Ziraat Yüksek Mühendisi  1991- RİZE

THE RESEARCH ABOUT AVAILABLE PHOSPHORUS VALUES IN THE TEA SOILS OF EASTERN BLACK SEA REGION

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ ÇAY TARIM TOPRAKLARININ  FOSFOR MİKTARLARI İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA

*N. Mucella MÜFTÜOĞLU                     ** Muammer SARIMEHMET

    SUMMARY

    Yapılan araştırmada üzerinde çay tarımı yapılmakta olan Doğu Karadeniz Bölgesi topraklarındaki bitkiye yarayışlı formdaki fosfor miktarlarının tespitine çalışılmıştır.

    Bu amaçla uygun olarak bölgeden alınan 1815 toprak örneği üzerinde yapılan analiz sonuçlarına göre Türkiye’deki çay tarım topraklarının % 80,55 ‘inde yarayışlı fosforun çok az ve az olduğu bulgusuna varılmıştır. 

A RESEARCH ON THE ORGANIC MATTER OF THE  TEA SOILS OF THE  EASTERN BLACK SEA REGION

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ ÇAY TARIM TOPRAKLARININ ORGANİK MADDE DURUMU

* Muammer SARIMEHMET                             ** N.Mücella MÜFTÜOĞLU

    The purpose of the experiment was to determine the organic matter percentage of the tea soils. For this purpose 1677 sample was chosen and analyzed.The following results were obtained.

    In soil samples organic matter percentage was determined as 4.29 ,9.96 , 16.76 , 47.05 % for the very little , little, medium excessive and very excessive levels respectively.

    Bu çalışmada Doğu Karadeniz Bölgesi çay tarım topraklarının % organik madde değerlerinin saptanması amaçlanmıştır. Bu amaca uygun olarak alınan 1677 toprak örneği sonuçları aşağıda belirlenmiştir.

    Bu bölge topraklarının % 47,05 ‘i fazla ve % 21,94 ‘ü çok fazla % organik madde içeren grupta yer almaktadır.

A  RESEARCH ON THE SOIL ACIDITY OF THE TEA SOILS OF THE EASTERN BLACK SEA REGION

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDE  ÇAY TARIMI YAPILAN TOPRAKLARIN ASİTLİK DURUMU

* N. Mücella MÜFTÜOĞLU                  ** Muammer SARIMEHMET

    SUMMARY

    The purpose of the experiment was to determine the acidity of the tea soils. For this purpose 1815 sample was chosen and analyzed for acidity.The following results were obtained. The lowest pH is obtained in Rize.When  all the eastern black sea region was taken into consideration, 62.20 % of the soil was not optimum for the tea plantation.

A STUDY ABOUT THE DETERMINATION OF QUALITY PARAMETERS OF VARIOUS KINDS OF ÇAYKUR GREEN TEAS WHICH BELONG TO THE 1ST SHOOTING PERIOD OF 2004 AND THE COMPARISON OF DIFFERENT KINDS OF GREEN TEA THAT ARE  PRODUCED IN FOREIGN COUNTRIES

*Şaziye (ÇEPER) ILGAZ     **Dr. Muammer SARIMEHMET      ***Zuhal KALCIOĞLU
 

        SUMMARY

    Tea is classified into three main groups according to its manufacturing process; non-oxidized teas(green and white teas),semi-oxidized teas(oolong teas) and full-oxidized teas (black teas).

    Of the total tea manufactured worldwide,78 percent is black ,20 percent is green, and 2 percent is oolong tea.

    Green tea, originated from China has been used as a beverage and medicine in China since 2700 BC.The Japanese custom of drinking green tea came from China about 800 AD.

    Green tea is manufactured from the fresh shoots of Camellia sinensis.Green tea manufacturing depends on the inactivation of tea leaf enzymes which are called oxidation enzymes by steaming or pan-firing of fresh leaves.Polyphenol oxidase is the most important enzyme in green tea production.As the oxidation is prevented by the inactivation of polyhenols are not oxidised and the leaves remain green.

    The chemical composition of green tea varies with climate, season,horticultural practices, and the age of the leaf (position of the leaf on the harvested shoot).The major components of green tea are polyphenols especially EGCG.The other components of green tea are caffeine, theanine (a kind of amino acid),vitamins, organic acids, polysaccharides, protein lignin ,fluoride, minerals,etc.

    In recent years ,with the advance of modern chemistry,components of green tea have been analyzed and the health effects of green tea have progressed to the point where there is now scientific confirmation for the saying that ‘Green teas is a miraculous drink for the maintenance of health’.This expression belongs to the monk Eisai from Japanese.

    One of the most exciting health developments of nineteenth century has been the discovery of anti-carcinogenic properties of green tea.In the last scientific researches have confirmed that green tea polyphenols have powerful anti-carcinogenic, cardioprotective, neuroprotective and antimicrobial activities.

    With the increasing interest in green tea for health benefist, the developed countries in the world are all increasing their consumption of green tea.

    Green tea is mainly used as a beverage as dried tea ,but it is also used in the manufacture of canned tea drinks, ice-creams,biscuits, cakes,catechins (supplies antioxidants for pharmaceutical products), cosmetis products (skin-care, shampoos, deodorants), filters, soaps ,toothpaste, etc.

    In the 3rd shooting period of 2003 , Çaykur green tea has been begun to produce in ‘Green The Experimental Production Centre’ of Çaykur Organization.At the beginning of this year, the production centre have been reorganized and developed for producing more green tea than before.And now its capacity is 10 tones fresh tea leaves per day.The inactivation of tea leaf enzymes which are called  oxidation enzymes is achieved by steaming in this production centre.Steamed tea leaves are rolled and dried gradually for improving the aroma and protecting the components of green tea as much as possible.

    The aim of this study is formed and developed the custom of drinking green tea especially Çaykur Green Tea in Turkey.For this reason,the quality characteristics of  Çaykur Green Tea have been tried to determine in Atatürk Tea Research Institute.

    For the research work fresh tea shoots of 1 st shooting period, crude and clssified Çaykur Green Teas, and six different markets in Turkey have been used as materials.

    A series of physical, chemical and organoleptic analysis have been done in Tea Research Institute labratories and the results of these analysis have been appreciated by means of statistical analysis method.

    Dried tea yield, different physical characteristics, moisture, water extract, total ash, water-soluble ash, acid-insoluble ash, alkalinity of water soluble ash, cellulose, polyphenol, caffeine, Cu, Fe, Zn,  Mn, Mg contents and organoleptic analysis of Çaykur Green Teas and six different kinds of green tea which are produced in foreign countries have been determined.

    As a conclusion; we can say that the results of the analysis of Çaykur Green tea which belongs to the 1st shooting period of 2004 were found to be corresponded to the results of the popular green teas in the world which were studied in Japan, China, India, England, USA, etc.And it was determined that the quality characteristics of Çaykur Green Teas are better than the other green teas are produced in foreign countries and sold in Turkey.

    Both of these analysis have been shown that Çaykur Green Tea is the best quality green tea in Turkey. We hope that it will be the best green tea in the world .

    Çay, üretimi şekline göre okside olmamış çaylar (yeşil ve beyaz çay). yarı okside çaylar (ooglong çay ) ve tam okside çaylar (siyah çay)olmak üzere üç ana gruba ayrılır.

    Dünya da toplam çay üretiminin %78 ‘i siyah, %20 ‘si yeşil ve %2 ‘si oolong çaydır.

   Çin orjinli olan yeşil çay , M:Ö 2700 yılından beri Çin’de içecek ve ilaç olarak kullanılmaktadır. Japonların yeşil çay içme alışkanlığı, M.S. 800’lü yıllarda Çin’den gelmişti.

    Yeşil çay, Camellia sinensis ‘in taze sürgünlerindeb üretilir.Yeşil çay üretimi taze çay yapraklarının buhar veya kuru sıcak hava verilecek şoklamasıyla oksidasyon enzimleri diye adlandırılan enzimlerin inaktive edilmesi esasına dayanır. Polifenol oksidaz yeşil çay üretiminde en önemli enzimdir. Polifenol oksidazın inaktive edilmesi ile oksidasyonun engellenmesinden dolayı polifenoller oksitlenmez ve yapraklar yeşil kalır.

    Yeşil çayın kimyasal bileşimi, iklim, mevsim, tarımsal uygulamalar ve yaprağın yaşı (hasat edilen sürgünde yaprağın pozisyonu) ile ilgili olarak değişir.Yeşil çayın en önemli bileşenleri polifenoller özellikle EGCG’dir.Yeşil çayın diğer bileşenleri, kafein, theanin (bir çeşit amino asit), vitaminler,organik asitler, polisakkaritler, protein,  lignin, florid, mineraller, vs.dir.

    Son yıllardan, modern kimyanın ilerlemesiyle, yeşil çay bileşenleri analiz edilmiş ve yeşil çayın sağlığa etkileri, ‘Yeşil çay insan sağlığını koruyan mucizevi bir içecektir.’söyleminin şimdilerde bilimsel teyidi olan noktaya ulaşmıştır. Bu söylem Japon keşiş Eisai’ya aittir.

    On dokuzuncu yüzyılın en heyecen verici sağlık gelişmelerinden birisi . yeşil çayın anti-kanserojen, kalbi koruyucu , damarları koruyucu ve anti-mikrobiyal aktivitelere sahip olduğumu teyit etmiştir.

    Sağlığa yararlarından dolayı yeşil çaya ilginin artmasıyla dünyada gelişmiş ülkelerde yeşil çay tüketimi hızla artmaktadır.

    Yeşil çay esas olarak kuru çay formunda içecek olarak kullanılırken aynı zamanda şişede soğuk çay, dondurma, bisküvi, kek, kateşinler (eczacılıkla ilgili ürünler için anti-oksidan sağlar), kozmetik ürünler (cilt koruyucular, şampuanlar, deodorantlar), fitreler, sabunlar, diş macunları vs. ürünlerin üretiminde de kullanılır.

    Çaykur Yeşil Çayı 2003 yılı 3.Sürgün döneminde Çaykur’a ait Yeşil Çay Denemeleri Üretim Merkezi’nde üretilmeye başlanmıştır. Bu yılın başında, üretim merkezi, daha fazla üretim yapmak üzere yeniden düzenlenmiştir ve geliştirilmiştir. Ve şimdi kapasitesi yaş yaprak üzerinden 10 ton/gün’dür.Bu üretim merkezinde oksidasyon enzimleri diye bilinen enzimlerin inaktivasyonu buhar vererek gerçekleştirilmektedir. Buharla şoklanan yapraklar, aromayı geliştirmek ve yeşil çay bileşenlerini mümkün olduğu kadar koruyabilmek amacıyla tedrici olarak kıvrılı ve kurutulur.

    Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yeşil çayın özellikle Çaykur yeşil Çayının içim alışkanlığını oluşturmak ve geliştirmektir. Bu nedenle Çaykur yeşil çayının kalite karakterleri, Atatürk Çay Araştırma Enstitüsü’nde belirlenmeye çalışılmıştır.

    Araştırmada materyal olarak 1.sürgün dönemine ait genç sürgünler, tasnifsiz ve tasnifli Çaykur Yeşil çayları ve Türkiye’de değişik marketlerde satılan yabancı ülkelerde üretilmiş 6 farklı yeşil çay çeşidi kullanılmıştır.

    Çay Araştırma Enstitüsü laboratuvarlarında bir seri fiziksel kimyasal ve duyusal analizleri yapılmıştır. Ve bu analizlerin sonuçları  istatistiki analiz metodu kullanılarak değerlendirilmiştir.

    Yabancı ülkelerde üretilen 6 farklı yeşil çay çeşidi ile Çaykur Yeşil çaylarının kuru çay randımanı, farklı fiziksel özellikleri rutubet su ekstraktı toplam kül suda çözünen kül asitte çözünmeyen kül suda çözünen külde alkalilik selüloz polifenol kafein, Cu, Fe, Zn, Mn, Mg içerikleri ve duyusal analiz değerleri belirlenmiştir.

    Sonuç olarak, 2004 yılı 1.sürgün dönemine ait Çaykur yeşil çaylarının analiz sonuçları. Japonya Çin Hindistan İngiltere U.S.A gibi ülkelerde incelenmiş olan dünyadaki tanınmış yeşil çayların analiz sonuçları ile benzer bulunmuştur.Ayrıca Çaykur yeşil çaylarının kalite karakterlerinin. yabancı ülkelerde üretilen ve Türkiye‘de satılan yeşil çaylarınkinden daha iyi olduğu belirlenmiştir.

    Tüm bu analizler Çaykur yeşil çayının Türkiye’deki en kaliteli yeşil çay olduğunu göstermiştir. Dünyadaki en iyi yeşil çay olmasını umuyoruz.

*    Atatürk Çay ve Bahçe  Bitkileri Araştırma Enstitüsünde Ziraat Yüksek Mühendisi, Rize 
**  Atatürk Çay ve Bahçe Bitkileri Enstitüsü Müdürü, Rize
*** Atatürk Çay ve Bahçe Bitkileri Araştırma Enstitüsünde Ziraat Mühendisi
      Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, 2004/ RİZE

    SUMMARY

    Chemical fertilizers, aside from being benifical to the soil in some ways, can create negative results as well.Nitrogen fertilizers ,in particular,can cause acidity  in the soil and make it easier for some basic cations to be washed away.With the idea that the ammonium sulphate fertilizers, which have been used in tea farming for some time,makes it easier for the potassium in the soil to be washed away, research was conducted upon soil samples taken from 6 different tea fields which would produce different levels of potassium.

    These samples were air dried in the Institute’s laboratory then measured out into 1.5 kg samples and later placed in special washing containers.Four treatments were administered to the soil samples and each treatment repeated 3 times.In the first treatment 30 kg of ammonium suphate was administered to the dekar; in the 2nd and 3 rd treatments the same amount of ammonium, including azote as well, and urea were added; and in the 4th treatment no fertilizers were added.

    After washing, the washed percentage value of  K found in the soil was less than the percentage value of K found in the drained soil.This situation results from the fact that the available potassium in the soil which has decreased after washing was reinforced by the non-available potassium found in the soil.

    After washing it was seen that from the free potassium as a whole, the % of potassium which was washed away the most was found after the application of ammonium sulphate (40.59 %), thereafter ammonium nitrate (32.5 %) and later urea ( 30.46 %). In the samples where the least % of potasium was washed away was seen in samples where fertilizers were not administered.

    ÖZET

    Kimyevi gübrelerin toprağa sağladığı faydalar yanında bir olumsuz etkileride vardır.Özellikle azotlu amonyumlu gübreler toprağı asitleştirmekte, potasyum ve diğer bazik katyonların topraktan yıkanmasını kolaylaştırmaktadırlar. Çay tarımında uzun zamandan beri kullanılan amonyum sülfat gübresinin topraktaki potasyumun yıkanmasını kolaylaştırdığını düşünerek İyidere Çay Fabrikasına ait 6 çay bahçesinden elverişli potasyum miktarları farkılılık gösteren toprak numuneleri üzerinde çalışılmıştır.

    Bu numuneler Enstitü Laboratuvarında hava kurusu hale getirilerek 1,5 kg. olacak şekilde yıkama kaplarına konulmuştur. Numunelere dört muamele uygulanmış, her muamele üç tekerrürlü yapılmıştır. Birinci muamelede dekara 30 kg. azot alacak şekilde amonyum sülfat; ikinci ve üçüncü muamelelerde aynı miktarda azotu ihtiva eden amonyum nitrat ve üre verilmiş, dördüncü muamelede hiç gübre kullanılmamıştır.

    Yıkamadan sonra toprakta tespit edilen yıkanmış % K değerleri,süzükten tespit edilen % K değerlerinden düşük bulunmuştur. Bu durum, toprakta yıkama sonunda noksanlaşan elverişli potasyumun yine topraktaki elverişsiz potasyum tarafından takviye edilmesinden ileri gelmektedir.

    Yıkanmalar sonunda topraktaki elverişli potasyumdan % yıkanabilen potasyum en yüksek amonyum sülfat (% 40,59) sonra amonyum nitrat (% 32,5 ) daha sonra üre (% 30,46) uygulanmış. nımunelerde görülmüştür.

    Sonuç olarak çayın gübrelenmesinde kullanılan amonyum formundaki azotlu gübrelerin topraktaki elverişli potasyumun ihmal edilmeyecek bir kısmının yıkanmasını kolaylaştırdığı tespit edilmiştir

  *  Assistant Director of General Directory of Tea Processing Plants, Rize
**  Head of Soil Department in Tea Research Institute ,Rize
   TUBITAK CAYKUR The General Directory of  Tea Processing Plants – 1987 / RİZE

* Hamit VANLI              ** Mustafa BİLSEL              ***Muammer SARIMEHMET

    SUMMARY

    In Turkey manufacture of black tea leaves is being done using the classical rolling system since 1940.Rotorvane was used only in Çiftlik Tea Factory in 1979 and Muratlı and Taşçılar Factories in 1984. Besides rolling method, different production methods and various combinations of these were developed and used in tea producing countries.

    This study aims to define the most suitable production method for our country considering the quality and capacity, using the existing machinery and combination of the two production methods (rolling and rotorvane ) presently used. In the trials, tea leaves bought daily at five purchasing offices belonging to Cumhuriyet Tea Plant  were used.For each combination approximately 2500 kg of leaves were used.

    Trials were run for five production combinations and law of repeating averages , without interfering with the production norm.

    Production combinations used in the trial runs were

    ÖZET 

    Ülkemizde 1940 yılından günümüze kadar genelde siyah çay imalatı klasik kıvırma ve taşçılar çay fabrikasında rotorvane uygulanmıştır.

    Çay üreten Ülkelerde kıvırmanın  yanında diğer imalat metodları ve bunların çeşitli kombinasyonları geliştirilmiş, uygulamaya konulmuştur.

    Bu araştırmada halen uygulamakta olduğumuz iki farklı çay imalat sisteminin (Kıvırma ve Rotorvane) yanında mevcut makineleri kullanarak bunların farkılı kombinasyonları denemeye alınarak ;nkalite ve kapasite yönünden Ülkemiz şartlarında en uygun imalat metodunu saptamayı amaçlamaktadır. denemede materyal olarak Cumhuriyet Çay Fabrikasına Bağlı beş çay alım yerinde günlük satın alınan çay ürünü kullanılmıştır.Her kombinasyon için yaklaşık 250 kg. ürün denemeye alınmıştır.

    Ürün normuna müdahale yapılmadan deneme beş imalat kombinasyonlu ve üç tekerrürlü şansa bağlı olarak gerçekleştirimiştir.

    Oksidasyon yaprağın kıvırması ve parçalanmasıyle başlattırılarak fırınlamaya kadar sabit tutulmuştur. Yaş kalburlama yapılmıştır.

    Field trials have been carried out for three years in four different places to evaluate the effectiveness of the split application of nitrogen fertilizer on the tea plants. Three different rates of the nitrogen fertilizer applied in one time and every fifteen days after dividing 2,3 and 6 equals parts.

SUMMARY

    The purpose  of the experiment was to determine the total nitrogen of the tea soils. For this purpose 1677 sample  was chosen and analyzed.The following results were obtained.
    In soil samples total nitrogen was determined as 3.10 % very little , 2.68 % little , 20.81 % medium , 42.52% high and 30.89 % very high. 

    Bu bölge topraklarının  % 3.10 ‘u çok az, % 2.68 ‘i az , % 20.81’i orta . % 42.52 ‘si yüksek ve  % 30.89’u çok yüksek düzeyde toplam N içermektedir.

*Dr. Muammer SARIMEHMET              **Selma YURDOĞLU

    SUMMARY

    In Turkey , a series of researches have been done since the Çernobil accident.This subject is very important not only in Turkey, but also in European countries.It was a very bad experience for the world.We believe that these kind of studies are very important for our safety.

    In soil samples taken from the plantation areas in Tirebolu , Araklı, Sürmene, salarha and Kirazlık total radioactivity levels of 134 Cs and 137 Cs were found to be 216, 106, 118, 283 and 415 Bq/kg respectively. At the same plantation areas, in the stems of the tea plants, radioactivity levels of  cesium were found to be 208, 139 , 268, 461 and 425 Bq/kg respectively.The least radioactivity levels were found in Araklı and the most radioactiviy levels were found in Salaha And Kirazlık plantation areas . There is an important correlation between soil and plant radio –activity levels of the same plants.The radioactivity levels of cesium have been counted to be 132, 248 , 143, 314 ve 369 Bq/kg , respectively, in the old leaves is less than the level  in the plant stems.The radioactivity of cesium was measured with the old tea leaves that were taken from the pruned tea bushes.These results showed that the radioactivity of cesium rates decreased a little but this is not important statistically.

    In this study , the tea leaves were taken from pruned and unpruned tea bushes.The radioactivity levels of cesium were compared between pruned and unpruned tea bushes during the first, second and third flush periods.

    Türkiye’de Çernobil kazasından itibaren bir seri araştırma yapılmıştır. BU konu sadece türk,ye de değil Avrupa ülkelerinde de çok önemlidir.Bu dünya için çok kötü bir deneyimdir.Güvenliğimiz için bu çalışmaların çok önemli olduğuna inanmaktayız.

* Dr. Muammer SARIMEHMET

 
    Bu çalışmada 600 bin dekar çay sahası taranmış ve toplam 1678 toprak örneği alınmıştır.Toprak örneklerinden pH,  % organik  madde gibi özellikler ile % azot , % fosfor ve % Potasyum gibi bitki elementleri sayışımı yapılmıştır.

 * Muammer SARIMEHMET

    The research which is a subject of this paper,is realised in two parts.In the first part of this study , all of the tea  plantations are surveyed and soil samples are collected so, each soil sample represents 500 decare of land.Thus 1678 soil samples are collected to represent 63,800 hectare of land where tea is grown.Not only the other analysis but also phosphate contents of these samples which can be used by tea plant are determined  and as a result, it is found that in 83.2 % of the soils the phosphate content is low or too low.

    In the second part of the study, 3 locations in the region are chosen, and in each  plantation four plants are chosen.During the two  years , in harvesting periods  leaf samples are collected from those chosen plants.

    Phosphate contents of the leaves were found as 0.43 % , 0.34 % , 0.26 %, 0.17% in the bud+first leaf,second leaf,third+fourth leaves , and old leaf respectively.At the same time phosphate contents of local and foreign produced teas were determined and it was found that phosphate contents of local produced teas were lower than phosphate contents of foreign produced teas.

    This research project was started in the Rize Tea Research Institute of Turkey in March 1985.Cuttings have been taken from two perviously selected clones named Muradiye- 10 and Fener-3 were planted in two different mediums of soil+perlit and soil+sand which were contained in polyethylene bags of suitable size (measures of volume).The plants have been transferred into the shaded polyethylene tunnels have developed an evident root and top growth in six months time and have taken the form of nursery during this period.The nurseries on this stage were used as the test plant in the experiment.The test plants were supplied with different levels of N (No , Nı ,N2 and N3 ), P ( Po, Pı ,P2) and K (Ko, Kı, K2).Since the N3 applications have caused severe damage to the plants, this treatment was completely eliminated  and  tea experiment rearranged in 2x2x3x3x3 factorial design.

    In the experiment the nutrients were applied to the growing mediums in solution in 10 equal portions with a frequency of two weeks intervals. The carriers of N ,P and K were 21 % (NH4)2SO4 , pure P2O5 and 50 % K2SO4 respectively.After one year of growth.the nurseries were harvested.On the harvested plants, growth parameters such as dryweight of leaves , stems , roots and the ration of top to roots and the ratio of top to root , leaf area , number of leaves and plants hight were meaured or calculated; and the chemical analysis such as N , P and K contents of leaves , stems and roots were carried out.

    Statistical evolution (analysis) of the experimental data have shown that the highest leaf and stem weight , top to root ratio , leaf area, number of leaves and plant hight were obtained with NıP2Ko fertilizer treatment.On the other hand NıPıK2 fertilizer combination has given the highest root weight.On the basis of these results it was concluded that 1 g.N (Nı), 3 g P2O5 (P2) and no potassium (Ko) per plant were optimum N ,P ,K levels.But for the root growth , the optimum K level was found to be K2 (3 g.K2O) treatment .Ineffectiveness of leaves, stems and roots were carried out.

    Statistical evolution (analysis) of the experimental data have shown that highest leaf and stem weight , top to root ratio , leaf area, number of leaves and plant hight were obtained with NıP2Ko fertilizer treatment.ON the other hand NıPıK2 fertilizer combination has given the highest root weight.On the basis of these results it was concluded that 1 g.N (Nı), 3 g. P2O5 (P2) and no potassium (Ko) per plant were optimum N,P, K levels.But for the root growth , the optimum K level was found to be K2 (3 g. K2O) treatment.Ineffectiveness of the K treatments on majority of the growth parameters tend to suggest that the soil used in preparing the growth media may contain plant available K high enough for nurseries.

    As a result of chemical palnt analysis it was inferred that N , P and K contents of leaves , stems and roots have increased depending on the increasing N ,P, K applications. On the other hand. an antagonistic effect between N and K was noted, especially in higher N and K application levels.Namely, İncreasing N levels decreased K uptake and vice versa by the test plant.

    Bu çalışmaya 1985 yılı mart ayında Rize Çay Enstitüsünde başlamıştır.Dnemede daha önce seleksiyonla bulunan iki klon çaydan ( Muradiye-10, Fener-3 ) alınan çelikle, iki farklı ortam (perlit+toprak, toprak + kum) içine dikilmiştir.Polietilen tünel içine yerleştirilen bu çelikler altı ay sonra belli bir kök ve vejetatif aksam sağlıyarak. çelik fidan şeklini almışlardır.Denemede bu çelik fidanlar  kullanılmıştır.Denemede iki farklı ortamda (perlit+toprak, toprak+kum), iki klondan çaydan yetiştirilmiş fidan bitkilere ( Muradiye-10 , Fener-3 ), dört azot dozu (No, Nı, N2, N3 ) , üç fosfor dozu ( Po,  Pı, P2) ve üç potasyum dozu ( Ko, Kı, K2) uygulanmıştır. Uygulama sırasında N3 dozu verilenfidan bitkilerin hepsi denemeden çıkartılmış ve deneme 2x2x3x3x3 faktöriyel deneme planına göre üç tekerrürlü olarak yeniden düzenlenmiştir.

    Denemede gübreler 10 eşit kısma bölünerek ve suda çözündürülecek verilmiştir.Gübre kaynağı olarak azot için % 21 lik amonyum sülfat , fosfor için saf P2O5 ve potasyum içinde % 50 lik potasyum sülfat kullanılmıştır.Çelik fidanlar bir yaşına geldiğinde değerlendirme için sökülmüşlerdir.değerlendirme beş bitki üzerinden yapılmıştır.Denemede fidan bitkilerin yaprak . gövde ve kök ağırlıkları, taç –kök oranı,  yaprak alanı, vejetatif yükseklik ve yaprak sayısı gibi fiziki analizler ile yaprak gövde ve kökün % N,P,K kapsamları tespit edilmiş ve değerlendirilmiştir.

    Yapılan değerlendirme sonunda NıP2Ko (1 gr.N , 3 gr. P205 , 0 gr.K2O ) kombinasyonu en yüksek yaprak ve gövde ağırlığı, taç- kök oranı , yaprak alanı , vejetatif yükseklik ve adet olarak yaprak sayısı oluşturmuştur.En yüksek kök ağırlığını oluşturan kombinasyon ise NıPıK2 ( 1 gr.N, 1,5 gr. P2O5, 3 gr. K2O ) olmuştur. Denemede optimum azot dozunun Nı (1 gr.azot) , fosfor dozunun P2 (3 gr.P2O5) ve potasyum dozunun da kök ağırlığı için K2 (3 gr. K2O) ve yaprak , gövde ağırlığı, yaprak alanı, vejetatif yükseklik , yaprak sayısı için ise Ko ( 0 gr. K2O) olduğu tespit edilmiştir.Ko dozunun yeterli bulunmamasının en büyük nedeni deneme toprağı ve bu toprakla hazırlanan ortamlarda bulunan potasyum miktarının fidan bitkiler için yeterli olduğundan meydana geldiği tahmin edilmektedir.

    Denemede bitki besin maddelerinin dozları artırıldıkça yaprak , gövde ve kökün % N,P,K kapsamlarıda artmıştır.Özellikle yüksek azot dozları bitkinin potasyum alınımını, yüksek potasyum dozları ise bitkinin azot alınımını engellediği tesbit edilmiştir.

*Dr.Muammer SARIMEHMET        **Hamit VANLI            ***Dursun NAİBOĞLU    ****Yetiş SARIAHMETOĞLU

    SUMMARY

    For the next generation can be taking advantage of tea farming and industry, it is important the reorganization of tea farming and must  be making investments for this sector.In last years tea farming is lost its value.Thus the amount of total income has been decreased therefore the population density has been reduced in East Black Tea Region.Because of the properties of tea farming , there isn’t enough possibility to make other agricultural activities productively in this region.For that reason tea farming must be reorganized immediately and rehabilitation projects must be developed about this subject.

    It is inevitable for this sector that tea shrubs must be prunned a time per five years,the contents of tea soils must be analysed and it must be abandoned for applying only N fertilizers, usage of organic fertilizers must be became widespread in tea farming, apposite technologies must be elected for farming and manufacturing, tea farming and manufacturing methods must be compatible with the standards of TSE and ISO, the value of fresh tea leaves must be gone up and market value of produced tea and fresh tea leaves must be put up between  100%  300% . Some efficient projects must be formed and developed these obligations.

*Muammer SARIMEHMET

    SUMMARY

    In the second part, 3 locations in the region are chosen , and in each locations four plantations, and in each plantation four plants are chosen.Leaf samples are collected from those chosen plants ,every year after harvest during the course of two years.The leaves are grouped as first leave + during the course of two years.The leaves are grouped as first leave + bud, second leaves, thirds+fourth leaves and these grouped as first leave + bud , second leaves, thirds + fourth leaves and these groups of leaves are analysed for the potassium content.Total potassium content of the leaves were found as1.75% , 1.65% , 1.45% , 0.96 % in the bud + first leaf  , second leaf , third + fourth leaf  and old leaf respectively.  

    ÖZET

    Bu tebliğde konu olan çalışmalar iki grup halinde yürütülmüştür. Bunlardan birincisi tüm çay toprakları taranmış , her 500 dekar araziden yaklaşık bir toprak örneği alınmış ve toplam 63800 hektar çay tarım toprağından alınan örnek sayısı 1678 adet olmuştur.Alınan bu toprak örneklerinde amonyum asetatda çözünebilen potasyum tespit edilmiş ve netice olarak Türkiye çay tarım topraklarının elverişli potasyum içeriklerinin % 32,88 inde az, % 44,15 orta ve % 22,97’ sinde de fazla potasyum olduğu bulgusuna varılmıştır.

    İkinci çalışmada ise üç bölge ve bölgede dört bahçe, bu bahçelerden seçilen dördüncü yapraklar ve yaşlı yaprakların % K kapsamlarına bakılmış.Netice olarak Türkiye’de melez  karakterli çay bitkilerinin K kapsamlarının tomurcuk+ birinci yapraklarda % 1,75, ikinci yapraklarda %1,65 , üçüncü+dördüncü yapraklarda, % 1,45 ve yaşlı yapraklarda ise % 0,96 olduğu buldusu ortaya çıkmıştır.

    Nowadays the problems of tea industry can be ranged as harvesting and raw material, applied tecnology,packaging , personnal positions,and marketing problems.

    Because of the tea gardens haven’t been established with tea clones, it may not be possible to harvest tea leaves according to the plucking standarts on account of inefficient mechanisation , the production cost of tea is going to be higher.Due to the unqualified packaging technologies, it is difficult to protect the quality characteristics of tea.Employing the unreasonable labor quantities in tea organisation is another factor which is putting up the production cost of tea.There is not an efficient marketing net in tea industry , for that reason it is impossible to catch a high level for sale at retail and wholesale.

THE EFFECTS OF NITROGEN FERTILIZERS (Ammonium sulphate , Ammonium Nitrate and Urine)
ON WASHING AWAY OF AVAILABLE POTASSIUM IN SOIL FOR TEA FARMING

ÇAY ZİRAATINDA  KULLANILAN  AZOTLU GÜBRELERİN (Amonyum Sülfat, Amonyum Nitrat ve Üre)
TOPRAKTAKİ ELVERİŞLİ POTASYUMUN YIKANMASI ÜZERİNE ETKİLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA