GÜNLÜK BAKIM
-İş tablasının yüzeyi su ve talaşlardan temizlenmelidir.
-Pnömatik sistemi çalıştıran hava basıncının 6kg/m2 olup olmadığı
kontrol edilmelidir.
-Pnömatik montaj tablası üzerinde bulunan şartlandırıcının
yoğunlaşma filtresi içerisinde biriken suyun pnömatik sistem içine
hava ile girmesini önlemek için boşaltılmalıdır.
HAFTALIK BAKIM
-Yağ pompasının yağ seviyesi kontrol edilmelidir. Yağ
seviyesi minimuma düşmüş ise 2 litre uygun kızak yağı ilave
edilmelidir. Kullanılacak yağlar ve muadilleri aşağıda verilmiştir.
-Petrol Ofisi : Kızak yağı D veya G
-Mobil : Vactro No 4
-Shell : Tona T220
-Şartlandırıcı üzerindeki tüp içinde bulunan pnömatik sistemi
yağlayan türbin yağ seviyesi kontrol edilmeli, yağ seviyesi minimuma
düşmüş ise uygun yağ ilavesi yapılmalıdır.
-Teleskopik kapakların bağlama cıvatalarının gevşeyip gevşemediği
kontrol edilmelidir. Gevşeyen cıvatalar var ise yeniden
sıkılmalıdır.
AYLIK BAKIM:
-Kızak yolları ve millerin otomatik yağlayıcı ile yağlanıp
yağlanmadığı, teleskopik kapaklar sökülerek elle ve gözle kontrol
edilmelidir.
-Plastik yağ hortumlarının içinin yağ ile dolu olup olmadığı,
kopukluk veya tıkanıklık olup olmadığı gözle kontrol edilmelidir. Bu
olumsuzluklardan birinin olması halinde tezgâh derhal durdurulmalı
ve servis elemanı çağırılmalıdır.
-Teleskopik kapaklar sökülerek lineer kızaklara giden talaşlar hava
tutulmadan fırça veya emişli süpürge ile talaşlardan
temizlenmelidir. Teleskopik kapaklar montaj edilmeden önce makine
kesinlikle çalıştırılmamalıdır.
ÜÇ AYLIK BAKIM:
- Yatay ve dikey pnömatik silindirlerin keçe ve yastıklama ayar
cıvataları kontrol edilmeli, bozulmuş ise yeniden ayarlanmalıdır.
Ayarlar tutmuyor ise silindir değiştirilmelidir.
- Silindir keçesi kontrol edilmeli, kaçırıyor ise değiştirilmelidir.
- Pnömatik ve yağlama sisteminde kaçak olup olmadığı kontrol
edilmelidir.
6 AYLIK BAKIM:
-Soğutma sıvısı tankı tamamen boşaltılıp temizlenmeli ve tekrar
yerine yerleştirilmelidir.
-İş mili motor kayışının gerginliği ve deforme olup olmadığı kontrol
edilmelidir.
YILLIK BAKIM:
—Lastikten yapılmış plastik elemanların görevlerini tam olarak yapıp
yapmadıkları, kırılma veya bozulma olup olmadığı kontrol
edilmelidir.
—ATC ve takım sökme silindiri üzerindeki düğmelerin (switch)
ayarlarının bozuk veya kırık olup olmadığı kontrol edilmelidir.
GENEL BAKIM ÇEŞİTLERİ
1-ELEKTRİK-ELEKTRONİK AKSAMI BAKIMI: Makine
üzerinde elektrik motorunun ve elektrik bağlantısının periyodik
bakımı aşağıdaki gibi yapılır:

-Sinyal lambaları kontrol edilerek, bozukluklar
giderilmelidir.
-Gözle görülebilen elektrik kablolarının fiziki durumları kontrol
edilmelidir.
-Panoların ön kapaklarını sökerek, elemanların eleman
bağlantılarının gözlemleyerek kopma, ısınma sonucu izolasyon
deformasyonu olan, yağlı, aşırı kirli elemanları sistemin enerjisini
keserek bakımı yapılmalıdır.
NOT: Yapılan her türlü değişiklik Atölye Elektrik
Tesisat Planına yansıtılmalıdır.
-Bütün makinelerin: elektrik motorları, kumanda butonları, emniyet
düğmeleri v.s. kontrol edilmelidir.
2-KASNAK VE KAYIŞLARIN BAKIMI:
Kasnaklar: Yeni ve eski tüm
kasnakların kanal yüzeylerinin;
-Aşınmamış
-Çapaksız, kalem izsiz, taşlanma hassasiyetinde
-Tüm kasnak kanallarının eşit açılmış olduğuna dikkat
edilmelidir.
-Kasnakların aynı eksende olmalarına dikkat edilmelidir.
Bu konuda, çalışan kasnakların aşındığını ve genişlediğini,
kasnaktaki çapak ve kalem izlerinin kayışı yırtacağını, eşit
açılmamış kasnaklarda tüm yükün en kısa kayışa binerek bu kayışın
vaktinden önce kopacağı bilinmelidir.
Kayışlar: Kayış kontrolünde en
önemli konuların başında kayış gerginliği gelmektedir. Aşırı gergin
veya düşük gergin bir kayıştan tam olarak verim alınamaz ve ömrü
azalır.
Kayış düşük gerginlikte ise:
-Kayışlar kasnakla beraber dönmek yerine patinaj yaparak hem ömrü
azalacak hem aşırı ısınmaya sebep olacak ve de gerekli yük
aktarımını yapamayacaktır.
-Kayışlar kalkış anında ani yüklenmelere tabi olarak çatlarlar ve
koparlar.
-Kayışlar kasnaklardan fırlarlar.
Aşırı gerginlik ise:
-Tahrik millerinde gereksiz yüke sebep olur.
-Kayışların aşırı gerilmesine ve ömrünün azalmasına neden olur.
Doğru kayış gerginliği: Doğru gerginliği bulmak
için pratikte kullanılan iki metot vardır.
1-Geleneksel Metot: Parmak ucuyla kasnağa
takılmış kayışa bastırıldığında her iki yönde de kayış 1 ila 2 cm
oynamalıdır.
2-Gerginlik Ölçme Aparatları
İle: Kasnaklar arası mesafe ana referans alarak yapılan ölçümler ile
gerginlik belirlenebilir.
Koruyucu Bakım:
a) Gerginliği daha önce belirtildiği üzere periyodik olarak
gözden geçirin.
b) Değişik markalarda veya eski kayışlarla yeni
kayışları beraber kullanmayınız.
c) Kasnakların kanallarının aşınıp aşınmadığını,
eksenden kaçıklıkları veya balanslarını kontrol ediniz. Bozulmuş,
aşınmış veya kırılmış kasnakları değiştiriniz.
d) Kayışların toz, yağ, çöp gibi yabancı cisimlerin
değmemesini sağlayınız. Unutmayın ki toz ve çöp zımpara etkisi
yapar, yağ ise kayışın kimyasal yapısının bozulmasına neden olur.
e) Kayışların montajdan sonra makine boyası ile
temas etmesini engelleyiniz.
3-KORUYUCU KEÇE BAKIMI:
Kızaklar, makine hassasiyeti için bakımda en temel olan mekanik
aksamlardır. Yakın zamanda makinelerdeki kızaklar parlatılmış çelik
metalden yapılmış lineer kızaklarla yer değiştirmiştir.
Ne tür kızak kullanıldığı fark ermeksizin makinelerde çeşitli
kapaklarla kapatılmış bölümlerde yer alırlar. Bu onları nadiren
görülen parçalar yapar. Ve bu kızakları koruyan parçalar çeşitli
keçe, körük veya sıyırıcılardır. Bu tür elemanların genelde
hammaddesi kauçuk veya plastik malzemelerdir.
Bu elemanlar kızaklara yabancı maddelerin
girmesini engellerken aynı zamanda koruyucular soğutma sıvılarının
ve talaşların girmesini engellerler. Eğer bu elemanları düzenli
olarak kontrol ediyor iseniz aşağıdakilerden birini görünce
değiştirmeniz gerekir.
1-Kırılma
2-Talaşların zarar vermesi
3- Gözle görülen aralık
4- Kızak kapaklarından aşırı ses gelmesi
Sıyırıcılar ve keçeler araba silecekleri gibi aşınan parçalar olduğu
için düzenli olarak kontrol edilmesini ve daha büyük problemlere yol
açmadan değiştirilmesi gerekmektedir.
4-SOĞUTMA SIVILARI BAKIMI: Kesme
verimini arttırmak için, kesme sıvısı üç ayrı fonksiyonu yerine
getirmek zorundadır.
a)
Yağlama fonksiyonu: Kesme sıvısının ilk görevi takımı, iş parçasını
ve talaşı yağlamasıdır.
b)Soğutma fonksiyonu: Isı daima daha sıcak bir
maddeden daha soğuk bir maddeye akacağı için: iş parçası, kesici
takım ve talaşa sürtünme ile ortaya çıkan ısı, soğutucu özellikteki
kesme sıvısı ile absorbe edilmeye çalışır. Devamlı olarak bir diğer
sıvı ile değiştirilmediği için kendiside ısınır ve soğutma
kabiliyetini kaybeder.
c) Kaynağı önleme fonksiyonu: Kesme sıvısının
soğutma ve yağlama özelliğine rağmen iş parçası gerekli oranda bazı
bölgelerde soğuma tam anlamıyla
Sağlanamayabilir ve küçük partiküllerin takıma,
iş parçasına kaynamasına neden olur. Bu olayı önlemek için bazı
kimyasal bileşikler kesme sıvılarına ilave edilir. Bunlar temas
alanlarına sabunumsu bir film tabakası örterler ve kaynak olmasını
engellerler.
5-KAYIT VE KIZAKLARIN TEMİZLİĞİ VE
BAKIMI: Bilindiği gibi, tornaların talaş ve talaş tozları
ile direkt temas eden terlerinden biri kayıt ve kızaklardır. Bu
yüzden en çok korunması gereken yerlerde yine kayıt ve kızaklardır.
Kayıt ve kızakların iyi korunması için her şeyden önce temizliğinin
iyi yapılması şarttır. Ancak buna bağlı olarak bakımdan önce bu
kısımların iyi temizlenmesi gerekir. Tornanın genel temizliği
yapılırken kayıt ve kızak kısımları fırça ile süpürülmeli, sonradan
bir bez ile iyice silinmelidir. Bez yerine üstüpü kullanmak kayıt
ve kızaklara zarar verir. Üstüpü lifleri döküm tozları içindeki kum
taneciklerini tutarak bunların kayıt ve kızakla
rın
arasına girmesine neden olur ve makinenin en çok korunması gereken
kısımlarını çizer.
Kayıt ve kızakların temizliği özenle yapıldıktan
ve yüzeyleri temiz bir bezle silindikten sonra yüzeylerine el
yağdanlığı ile damla damla yağ dökülerek yine temiz bir bezle ince
bir şekilde yağlanır.
Tornanın bakımı ve temizliği severek ve özenle yapılmalıdır. Çünkü
iyi bir tornacı tornasının bakımından ve çevresinin temizliğinden
belli olur ve bundan sorumludur.
6-TEZGÂH TERAZİSİ: Çalışan
bütün aksamlarda olduğu gibi Takım Tezgâhları da belli çalışma
süreleri sonunda performans kayıplarına neden olan aşınmalara maruz
kalırlar. Bu durum tezgâhtan alınacak iş kalitesini direk olarak
etkilediği gibi, müdahale edilmez ise yaşlanmayı hızlandırır ve geri
dönüşü mümkün olmayan deformasyonlara neden olur.

Tezgâhın temele bağlanmadığı durumlarda periyodik olarak terazi
kontrolü yapılmadığı takdirde bozulan terazi tezgah gövdesinde
düzeltilmesi güç burulmalara neden olur. Terazi bozuk olarak çalışan
tezgâhta kayıtların, kızakların ve bunların boşluklarını ayarlayan
konik kamaların düzensiz aşınmasına neden olur. Bu tarz
deformasyonların geri dönüşü taşlama ve raspalama ile
olabilmektedir.
Raspa ve kalibrasyon işçiliğinin, bilen tecrübeli kimselerce
yapılması gerekir.
7-RULMANLARIN BAKIMI:
Rulmanlarda meydana gelen hasarlar eş çalıştıkları diğer rulmanlara
ve dişlilere aks edecek ve onları da bozacaktır. Yapılan işin
kalitesinin kötü olmasına neden olacaktır. Rulman kontrolleri sesine
ve titreşimine bakılarak anlaşıla bileceği, sökülerek frekans
analizleri yapılarak da kontrol edilebilir.

Yeni kullanılmaya başlanan diğer bir yöntem ise
rulmanların sökülmeden doğal çalışma ortamlarındaki frekanslarının
ölçülmesi ile de yapılmaktadır.
Her şeyden önce rulmanların çalışma ortamlarının
temiz olması gerekmektedir. Özellikle montaj anında ki çevre
koşullarının temizliği titizlikle kontrol edilmelidir. Hasar tespiti
yapılan rulmanların hemen değiştirilmesi gerekmekte ve çalıştığı
diğer elemanlarında zarar görmesi engellenmelidir. Rulman bakımı
yapılır iken basınçlı hava ile temizlik yapaktan da kaçınılmalıdır.
Tavsiye edilen bir yağ cinsi ile yağlanmalıdır.
8-ZIMPARA TAŞLARININ BAĞLANMASI:
Büyük, geniş zımpara taşları ve özellikle yüksek çevresel hızlarda,
dengeleme oldukça önemlidir; çünkü dengeyi bozan kütlelerin
Merkezkaç
kuvvetleri, devir sayısı ile çok etkili olarak artar.
Statik Dengeleme:
Statik dengeleme için, zımpara taşı bir dengeleme terazisine veya
bir makaralı sehpanın dengeleme sehpası üstüne konulur. Dengeleme
ağırlıkları, zımpara taşı her konumda hareketsiz durana kadar kanal
içinde kaydırılır.
Dinamik
Dengeleme
Bu sistemde zımpara taşı motorlu bir kutu vasıtasıyla
döndürülür. Sistemin her iki tarafındaki göstergelerden taşın ağır
kısımları tespit edilir. Denge ağırlıkları vasıtasıyla ağırlık
farkları taşın çevresine eşit oranda dağıtılır. Bu sistemle çok
hassas dengeleme yapmak mümkündür.
Taşın Bağlanmasında Dikkat Edilecek
Hususlar
Tezgâha bağlamadan evvel zımpara taşı, bir tınlama ses testinden
geçirilmelidir.
Bunun için zımpara taşları deliğinden elle tutulur ve bir ahşap
takoz veya bir tornavida
Sapı ile yan taraflarına hafifçe vurulur. Eğer çatlak yoksa zımpara
taşı tiz bir tınlama sesi
Verir.