Hipnotize Nedir ?
Hipnoz, yapay hareketlerle meydana getirilen bir
ruh halidir. Başlıca karakteri, sadece, bu hal sırasında arzu edilen
herhangi bir telkinin yerine getirilmesidir. Bu fikir yavaş yavaş hazırlanıp
ortaya çıkmıştır. Dupau, Durand (de Gros), Joly gibi araştırıcılar,
deneklerin uykudaki görünen irade azlığını, taklit ve baş eğmeyi ve
kendilerinde oluşturulmuş fikirlere göre hareket eden denekleri tanımladılar.
Diğer taraftan, kelime anlamının uyku olması sebebiyle hipnoz, genelde uyku
ile özdeşleştirilmiştir. Aslında uyku, şuurumuzun nasıl değişik bir
hali ise hipnoz da şuurumuzun daha değişik başka bir halidir.
Uyanık halde, herkesin bildiği ve farkında
olduğumuzu sandığımız bir şuur hali yaşamaktayız. Uykuda geçirdiğimiz
zaman içinde ise pek farkına varmamakla beraber değişik şuur hali yaşadığımızı
hissederiz. En azından rüyalarını hatırlayanlar, rüyaların, gerçek
olarak kabul ettiğimiz kavramlardan hiç de farklı olmadığını kolaylıkla
kavrayabilirler. Uyanık yaşam ile rüya arasında gerçeklik açısından hiçbir
fark yoktur. Hipnoz, uyku hali olmadığı gibi bir uyanıklık hali de değildir.
Ancak, her iki hali de kapsayan komple bir kavramdır.
Hipnozun Şartları
1- Yetenek ve durum: Uyutulmak istenen kişinin sinir sistemi
ve düşünme yetisinin özel bir haline, deneğin ani yetenek ve durumuna
bağlıdır. Ani yetenek ve durumlara ters olan nevrastenikler, ruhsal
çöküntüye uğramışlar, sararlılar, hipnotize edilemezler.
2- Yorgunluk:
Ruhsal gerilimin düşmesi ile beliren bu hal, dikkatin devamlılığından
doğar. Parlak noktalara baktırmak, derin dalma halleri, monoton sesler
gibi uzun bir dinleme, dikkat çabasını sağlar. Dikkatin bir noktada
toplanması ve devamlı oluşu ani zihin yorgunluklarını doğurur.
3- Heyecan: Heyecan çok defa büyük bir karışıklığı
meydana getiren aksaklıklardan doğmuş doğal uyurgezer hallerinin çoğuna
karışır. Başı şiddetle geriye çevirmek, enseye tokat atmak, başı sertçe
sağa sola döndürmek suretiyle sersemletmek, bilinen heyecanlandırma ve
zihinsel dengeyi bozma yollarıdır.
4- Eğilimlerin
gelişmesi: Hipnozun meydana gelmesi için çökme anında,
hipnotizmle terslik oluşturmayacak olan, her şeyi konuşmakta rahat bırakan
ve kendisini hipnotize eden kişiyi dinleyen ve onunla konuşmaya izin veren eğilimlerin
olması gereklidir. Önceden hipnotize edilmiş deneğin sonraki hipnozlarının
kolay olması, bu durumun gelişmesiyle sıkı sıkıya bağlıdır.
5- Çökme:
Hipnotik halin en gerçek nedeni çökmedir, bu ise normal kişisel şuurun,
yani uyanıklıkta göz önüne aldığımız ama bu deneklerde kararsız
dengeler halinde çökebilen ve heyecanla yorgunluğun etkisi altında kaybolan
özel zihin halinin durması demektir.
Hipnozda önemli
üç yöntem vardır: Bakış, Söz ve Düşünce
Bakış:
Hipnotik etkilerin çok önemli bir yardımcısı ve birçok ünlü hipnozcunun
deneklerinde uykuyu oluşturabilmek için kullandıkları bir yöntemdir. Bakışın
gerçek amacı, gözlerden çıkan manyetik etkileri düzenli, sürekli ve uzun
süre devam ettirmektir.
Söz:
Hipnotizmde gerçekten bir güçtür. Hipnoz yapan kişi, bu yolla deneğin
beynine sokmak istediği fikirleri yollar. Bu bir fikir ya da hareket olabilir.
Telkinde göz önünde tutulacak iki şey vardır; "sözlerin seçilmesi ve konuşma
tarzı".
Düşünce:
Hipnotik deneylerde bakış, söz kadar önemli olan düşünce, arzu edilen bir
olayın olması için o yöne doğru yönelmesi ve ısrarla o nokta üzerinde
tutulması anlaşılmalıdır. İnsanın zihin gücünün devamlı olarak bir
fikir ya da davranış üzerinde durması, yoğunlaşması ve bunu şiddetle
arzu etmesi, diğer zihinlere etki ettiği, bugün deneylerle açıklanmış ve
müspet sonuçlar elde edilmiştir.
Etkili bir düşünce gücü için ilk şart,
konsantrasyondur. Konsantrasyon yoluyla meydana getirilen güç o kadar kuvvetli
ve o kadar şaşılacak olaylar ve etkiler meydana getirir ki, bugün bile
insanlık bunları keramet veya birtakım mucizeler
diye adlandırır. Hint fakirleri, İslam aleminin derviş ve şeyhleri,
Tibet'in lamaları güçlerini konsantrasyondan ve psişik
güçlerin yardımlarından almaktadır. Telepati,
psikokinezi gibi psişik
fenomenlerin, kendi kendine telkin ve hipnoz gibi kişisel çalışmaların
dayandığı temel, konsantrasyon olayıdır.
Hipnoz
halinde yaşanan fenomenler ne kadar gerçektir?
Hiçbir gerçek yoktur ki, tam karşıtı da en az onun kadar gerçek olmasın.
Bu açıdan bakıldığında her şey gerçektir. Gerçekler arasındaki fark
insanların bakış açılarıdır. Önemli olan hangi pencereden ve nasıl baktığınızdır.
Görüntüler, duygular, hisler bakış açılarına göre değişikler arz
eder. İnsanlar aynı ortamlarda, aynı şartlara sahip etkilerde bile algılarına
göre değişik tepkiler verir. Mesela, aynı şiddette verilen bir acı her
insanda aynı şiddette hissedildiği halde, kişinin algılama farklılığından
dolayı tepkisi farklıdır. Kimi insan hiç sesini çıkarmaz, kimi sadece
inler, kimi bağırır. İşte burada, acı aynı olmasına rağmen tepkiler
farklı olduğundan izleyenler kendi algılarına göre farklı acılar yaşandığı
ve hepsinin farklı şekilde acı çektiği kanısına varırlar.
Aslında, acıyı yaşayan kişiler de acının
aynı olduğunu bilseler dahi kendi algıları çerçevesinde o acıyı daha az
veya daha çok yaşadıkları kanısındadırlar. Her halükarda ortadaki acı
herkes tarafından farklı algılanmaktadır. Ancak bu durum acının tek olduğu
gerçeğini değiştirmez.
Hipnoz fenomenlerinin gerçekliğini daha iyi
anlayabilmek için bu kavrama bir örnek: Karşımızda hipnoz olabilecek on kişi
olduğunu varsayalım. 1. Kişiyi uyutuyoruz. Uyandıktan sonra sağ eline bir
ateş değdireceğimizi söylüyoruz ve uyandırıyoruz. Denek tamamen uyandıktan,
uyanıklık haline geçtikten sonra sağ eline herhangi bir şey değdiriyoruz.
O anda denek, gerçek bir ateş değmiş gibi acıyla kıvranacaktır. Deneğin
yaşadıkları, hissettikleri gerçek bir ateşle sol elini yaktığımızda yaşayacakları
ve hissedecekleri ile kesinlikle aynı olacaktır. Onun için sol elinin gerçek
dediğimiz ateşle yakılması veya sağ elinin hayali olarak yakılması arasında
gerçeklik bakımından hiçbir fark olmayacaktır. Seyreden 9 kişi için ise
algılamaları farklı olduğundan durum daha farklı değerlendirilecek ve
hayali olarak kabul edilecektir. Ancak 9 kişide uyutulup 1. kişinin yaşayacağı
deney onlara da aynı şekilde telkin edilirse, hepsi birden 1. kişinin elinin
yandığını görürler. Herkes elin yandığını gördüğüne göre el gerçekten
yanmış mıdır, yoksa yanma olayı sadece bir hayal midir? Sözü geçen 10 kişi
için olayın gerçek olduğundan kesinlikle emin olabilirsiniz. Hatta yanma
olayı o derece etkili olabilir ki, yanan sol eldeki kızarıklık, yandığı düşünülen
sağ elde de oluşabilir.
Bu durum için şöyle söyleyebiliriz; İlk
gurup için gerçek olan algılar, ikinci gurup için sadece bir hayaldir. Ancak
ikinci gurubun hayal kabul ettiği bütün o algılar, ilk gurup için tartışmaya
bile mahal vermeyecek kadar gerçektir.
Bu aşamada son olarak bir Çin atasözünü
yazalım; Rüyamda kendimi kelebek olarak gördüm. Acaba ben, rüyasında, kendini kelebek olarak gören bir insan mıyım, yoksa insan olarak gören bir kelebek
miyim?
|
ÖRNEK BİR HIPNOTIK ENDÜKSIYON
(HİPNOZ İÇİN DENEYİN)
Derin ve uzun uzun nefes alip veriniz, nefes alin ve verin: simdi
gözlerinizi kapayin ve gevseyin.Kaslariniza ve gözlerinize dikkat edin.
Onlari gevsetin.... Bunu yapiyor musunuz? Güzel. Eger onlari gerçekten
gevsetmeyi denerseniz, bunun çok zor olmadigini göreceksiniz. Gözlerinizi
açamadiginizi göreceksiniz. Deneyin. Bunu denemek bile zor. Adeta
birbirlerine tutkalla yapistirilmislar gibi. Çok güzel!
Simdi gözlerinizi açabilirsiniz: iyi. Ben söyledigimde gözlerinizi bir
kere açin ve kapayin. On kere gözlerinizi açip kapadiginizda gevsemis
olacaksiniz. Baslayin. Açin ve kapayin. Tüm vücudunuza tepeden tirnaga
(basinizdan ayak uçlariniza kadar) gevsemenin yayildigini hissedin. Çok
iyi.
Simdi bir kere daha gözlerinizi açin ve kapayin ve onlari kapatin. Simdi
tam iki kati bir gevsemenin içine gireceksiniz. Güzel.
Eger benim söylediklerimi dinlerseniz,ben senin elini kaldirip
biraktigimda, elin kucagina düstügü anda ,sanki islak bir elbise gibi agir
mi agir olacak. Çok çok güzel.
Simdi bedensel olarak tam bir gevsemenin içine gireceksin. Bedensel
gevseme iki safhada oluyor: kaslarda ve zihinde gevseme tarzinda. Simdi
bunlari nasil basarabilecegini gösterecegim.
Ben söyledigim zaman, daha önce degil; senden yüzden asagiya dogru birer
birer saymani isteyecegim.
Biliyorum sen sayabileceksin. Zihinsel olarak tam anlamiyla gevsemeni
istiyorum. Her bir sayiyi sayarken kisa aralar vererek gevsemenin
vücudunun tümüne basinizdan ayak uçlariniza kadar yayilmasini hisset.
Bu gevseme dalgasini vücudunda yayildigini hissederken, bir sonraki sayiyi
söyle ve her bir sayida gevsemenin iki kat arttigini hisset. Eger bunu
düzgün bir sekilde yaparsan, ilginç bir sey olacak :sen her bir sayiyi
söylediginde, söyledigin rakamlar zihninden kaybolup gidecek. Bu
rakamlarla zihninin bosalmasina ve gevsemesine kumanda et. Simdi sesli bir
sekilde ve yavasça sayiyorsun. Yüzden geriye dogru.
Hasta: 100
Dr: Çok güzel.
Hasta:99
Dr: Simdi onlari kaybetmeyi,zihninden silmeyi dene.
Hasta: 98
Dr:Simdi onu zihninden uzaklastir ve takip eden sayi gelsin. Haydi.
Hasta:97
Dr:Ve simdi onlarin tümü gitti. Güzel. Herhangi bir sayinin zihninde kalip
kalmadigina bak. Ben kolunukaldirip kucagina biraktigimda tüm zihnindeki
sayilar kaybolacak.
Hafif trans: Kaslar gevser, el yükselir ve parasteziler (+).
Orta Trans: agri duyusu azalir. Tam veya kismi amnezi (+).
Derin Trans: Hallusinasyonlar, derin anestezi, PHT (+).
Zaman distorsiyonu,her seviyede olur ancak derin transda daha belirgin(+). |